"Verandering is de nieuwe constante"

Van korte- naar langetermijnmindset

“We worden allemaal geboren met een mindset die gefocust is op de korte termijn, op reactief omgaan met problemen, gevaar en moeilijkheden”, zo vangt de gepassioneerde Organisatiepsycholoog het gesprek aan. “Door een regelmatige dosis adrenaline en cortisol houdt deze mindset ons on top of our game en pieken we in urgente situaties. Ieder in ons eigen gedragspatroon, waar we heel goed in geraken en wat we automatiseren. Die focus is gezond en functioneel, het hielp ons overleven. Maar onze huidige complexe, veranderlijke omgeving vereist wendbaarheid, creativiteit en daarmee voortdurende ontwikkeling. Dat vraagt om het ontwikkelen van een mindset die meer gericht is op de lange termijn, waarbij we proactief werken aan het behalen van doelen en ambities door voortdurend te blijven leren”.

Bovenstaande uitleg geeft een goede fundering voor de rest van het gesprek, want ondanks dat we allemaal met deze mindset ter wereld komen, spreken we vandaag over de context van overheidsmanagers. “Elke professional met een leidinggevende functie op lokaal niveau zal zich herkennen in de continue koerswijzigingen en de neiging en/of noodzaak altijd brandjes blussen. Hierdoor sta je voortdurend onder hoogspanning en ligt de focus op snel schakelen, productiviteit, gaten dichten en problemen zo snel mogelijk nu oplossen. Een goede houding voor de momenten dat het erop aankomt, maar voortdurende stress leidt op de lange termijn tot schade en belemmert duurzame ontwikkeling en langetermijnvisie”.

Mindset bewust kiezen

Dit klinkt allemaal erg logisch, maar hoe moet het dan wél? Anje-Marijcke vertelt vol enthousiasme door: “Dankzij recente ontwikkelingen in de neuropsychologie weten we dat er ook een andere mindset is. Deze is niet biologisch geprogrammeerd, maar ontwikkel je bewust, getriggerd door intrinsieke motivatie. En in plaats van tot stresshormonen leidt dit tot andere chemie in het brein. Wanneer je deze mindset ontwikkelt, als een kompas om op te navigeren, kun je bewust kiezen met welke mindset je een uitdaging aanpakt. Je ziet veel meer mogelijkheden, je vervalt minder snel in oude patronen en ontwikkelt sneller nieuw gedrag. Een logisch vervolg want als we niet onder spanning staan, gaan we creatief te werk, zijn we toleranter én zoeken we de samenwerking op. En laat die samenwerking nu juist key zijn om ambities en doelen daadwerkelijk te bereiken. Binnen afdelingen en projectteams creëer je samen vanuit verschillende perspectieven intelligente oplossingen voor complexe vraagstukken”.

Het beste halen uit jezelf én elkaar

“Wanneer professionals doorgroeien, belanden ze vaak op een managementpositie. Maar als je ontzettend sterk op inhoudelijk vlak bent, ben je nog niet per se geschikt als leider van een team of afdeling”. Anje-Marijcke zag deze situatie vaak terug op de werkvloer: “Vakexperts werken vanuit de inhoud omdat dat vertrouwd en vaak het enige perspectief is. Met een checklist en doelstellingen vanuit uitsluitend dat eigen perspectief maak je te weinig gebruik van het potentieel in de groep. Het volgen van enkele leiderschapsworkshops leidt vervolgens niet tot grote veranderingen wanneer het bewustzijn ontbreekt hoe je gebruik maakt van de cognitieve- en ervaringsdiversiteit in het team, in het licht van ‘the greater good’ op organisatieniveau.

De leider van nu heeft het nodig om vanuit een gedeelde ambitie de interactie met het team aan te gaan en een context te creëren waarin ieder erop uit is het beste uit zichzelf én het beste uit elkaar halen.” Het gesprek met de teamleden moet, volgens de Executive Coach, zowel op individueel niveau als in groepsverband worden aangegaan. “Wanneer een manager nieuwsgierig is in ieders expertise, stijl en ambitie kunnen er stappen worden gezet. Dat vraagt om zelfreflectie bij de overheidsmanager en openheid in het team. Voor individuen is het essentieel om die stip op de horizon te plaatsen, maar als het gezamenlijk kompas niet naar behoren werkt, komt niemand op de plaats van bestemming. Het is dus de verantwoordelijkheid van de overheidsmanager om niet te verdrinken in bila’s en het individu te veel centraal te stellen, maar juist meer de focus te leggen op het team, de gedeelde ambitie en hoe daarop te koersen”.

Verandering omarmen en verder kijken

“Verandering is een constante”, waren de eerste woorden die de Organisatiepsycholoog in dit interview uitsprak, maar hoe verhoudt dat zich nu tot de rest van dit stuk? “Uiteraard bewaar ik dat tot het kennisevent, maar verandering is altijd aanwezig; zéker binnen lokale overheden. Er zijn altijd koerswijzigingen, wetswijzigingen en meer decentralisaties en als je dat als gegeven omarmt, is het mogelijk om ook verder te kijken. Dan is er ruimte om te kijken naar de route die het team kan gaan bewandelen. Door te navigeren op een kompas waarop iedereen is aangehaakt. Door te werken vanuit een proactieve mindset met ruimte voor nieuwe perspectieven. Zo maak je potentieel vrij voor het samen creëren van vernieuwende oplossingen voor steeds weer nieuwe complexe problemen”.

Op donderdagmiddag 13 oktober staat EIFFEL stil bij de uitdagingen op lokaal niveau. Ga het gesprek aan en krijg inzicht in de uitdagingen van overheidsmanagers, waarna je met een verfrissende mindset huiswaarts keert. Meld je hier direct aan.